Страница 1 из 1

грамматика

СообщениеДобавлено: 28 июн 2018, 03:20
Алексей Жуков
Пример разбора по падежам (Мысалы):


Мысық сөзі (Слово кошка)
А.с. (не?) мысық. Мысық - ең жақсы дос!
І.с. (ненің?) мысықтың. Мысықтың ойыншығы еденде жатты.
Б.с. (неге?) мысыққа. Мен мысыққа сүтті бердім.
Т.с. (нені?) мысықты. Владимир көршілестік мысықты жақсы көреді.
Ж.с. (неде?) мысықта. Мысықта әдемі бір шүйке жіп бар.
Ш.с. (неден?) мысықтан. Ит ашуын мысықтан алады.
К.с. (немен?) мысықпен. Ол мысықпен ойнайды.

Re: грамматика

СообщениеДобавлено: 20 авг 2018, 03:15
Надия Галиева
«Зат есімнің септелуі» (Мақсаты айтылады).
Септік аттарының өзі яғни, атау, ілік, барыс, табыс, жатыс, шығыс, көмектес - өздерінің аттарын ашады. Бұл қазақ тіліндегі жеті септік. Олардың сұрақтары және септік жалғаулары бар екендігін сендер бастауыш сыныпта танысқан едіңдер. Соларды еске түсіріп көрейік.
Ілік септігі – сөздердің бір – бірімен іліктестігін көрсетеді.
Мысалы, кімнің кітабы? Асанның кітабы.
Барыс септігі – бару деген мағынаны білдіреді.
Мысалы, кімге бардың? Асанға бардым.
Табыс септігі – табу деген ұғымды білдіреді.
Мысалы, кімді көрдің? Асанды көрдім.
Жатыс септігі – орын, мекен дегенді білдіреді.
Мысалы, қайда болдың? Мектепте болдым.
Шығыс септігі – шығу деген мағынаны білдіреді.
Мысалы, неден оқыдың? Кітаптан оқыдым.
Көмектес септігі – жәрдемдесу, көмек ету деген ұғымды білдіреді.
Мысалы, кіммен таныстың? Асанмен таныстым.
Зат есімнің септік жалғаулары
Септіктердің аты Сұрақтары Септік жалғаулары
Атау септік Кім? не?
Ілік септік Кімнің? Ненің? - ның, - нің, - дың, - дің, - тың, - тің
Барыс септік Кімге? Неге? Қайда? - ға, - ге, - қа, - ке
Табыс септік Кімді? Нені? - ны, - ні, - ды, - ді, - ты, - ті
Жатыс септік Кімде? Неде? - да, - де, - та, - те
Шығыс септік Кімнен? Неден? - нан, - нен, - дан, - ден, - тан, - тен
Көмектес септік Кіммен? Немен? - мен, - бен, - пен

Re: грамматика

СообщениеДобавлено: 01 ноя 2018, 04:03
Дархан Нургали
Всем привет! Сегодня я выучил как образуется множественное число! Возможно еще кому-то понадобится, оставлю здесь

Множественное число образуется суффиксами -дар/-дер/-тар/-тер/-лар/-лер
қағаздар – бумаги, қыздар – девочки, адамдар – люди, аңдар – звери
емтихандар – экзамены, сандар – числа, шамдар – лампы, армандар – мечты
елдер – страны, кiлемдер – ковры, сөздер – слова, үстелдер – столы
дүкендер – магазины, бөлiмдер – отделения, гүлдер – цветы, тiлдер – языки
жолдастар – товарищи, сұрақтар – вопросы, хаттар – письма, кiтаптар – книги
ағаштар – деревья, құстар – птицы, бастықтар – начальники, ойыншықтар – игрушки
мектептер – школы, есептер – счета, суреттер – картины, шелектер – вёдра
үтiктер – утюги, әрiптестер – коллеги, студенттер – студенты, жидектер – ягоды
таулар – горы, балалар – дети, айлар – месяца, айналар – зеркала
жануарлар – животные, қалалар – города, маталар – ткани, сапарлар – путешествия
үйлер – дома, әкелер – отцы, пәтерлер – квартиры, көшелер – улицы
нәрселер – вещи, шеберлер – мастера, дәрiгерлер – врачи, терезелер – окна

Re: грамматика

СообщениеДобавлено: 05 дек 2018, 04:47
Нурлан Каскеев
Личные
(Жiктеу)
мен – я
сен – ты
сіз – Вы (уважит., ед.ч.)
ол – он, она, оно біз – мы
сендер – вы
сіздер – Вы (уважит., мн.ч.)
олар – они
2) Возвратные
(Өздік)
өз – свой
өзім – я сам
өзің – ты сам
өзіңіз – Вы сами
өзі – он сам, она сама, оно само өзіміз – мы сами
өздерің – вы сами
өздеріңіз – Вы сами
өздері – они сами
3) Указательные
(Сiлтеу) бұл, осы, мына, мынау – это, эта, этот
сол, ана, анау – то, та, тот
міне – вот
әні, әне, әнеки, сонау – вон тот, та
4) Вопросительные
(Сұрау)
кім? – кто? не? – что?
қайда? – где? куда?
қашан? – когда?
қай? қандай? – какой?
нешеу? – сколько? неше? қанша? – сколько?
қайдан? – откуда?
қалай? – как? каким образом?
қайсы? – который?
нешінші? – который?
5) Определительные
(Жалпылау) бәрі, барлық, бүкіл, барша – все
әр, әрбір – каждый
әрқайда – везде
әрқалай – по-разному әркім – каждый (чел.)
әрқашан, әрдайым – всегда
әрқайсысы – каждый из них
6) Неопределённые
(Белгісіздік)
біреу – некто, кто-то
әлдеқандай – какой-то
әлдеқашан – когда-то
біраз – немного бірдеме – нечто, что-то
әлдеқайда – где-то, куда-то
бірнеше – несколько
кей, кейбір – некоторый
7) Отрицательные
(Болымсыздық) ештеме, ештеңе, дәнеме, ешнәрсе – ничто
ешкім – никто
ешбір – ни один
ешқайда – никуда
ешқандай – никакой
ешқашан – никогда
ешқалай – никак
ешқайсысы – никто из них

Re: грамматика

СообщениеДобавлено: 17 янв 2019, 04:25
Дана Жукова
Тәуелдік жалғау (окончания принадлежности)
***единственное число / жекеше***
№ лицо окончание
1 жақ (лицо) Менің (мой)  + -м (гласная в конце слова) , + -ым/-ім (согласная в конце слова)
2 жақ (лицо) Сенің (твой)  -ң (гласная в конце слова) , -ың/-ің (согласная в конце слова)
2 жақ (лицо) (сыпайы түр/вежливая форма) Сіздің (ваш) + -ңыз/-ңіз (гласная в конце слова) , + -ыңыз/-іңіз (согласная в конце слова)
3 жақ (лицо) Оның (их)  + -сы/сі (гласная в конце слова) , -ы/-і (согласная в конце слова)
--------------------------------------
***множественное число / көпше***
№ лицо окончание
1 жақ (лицо) Біздің (наш)  + -мыз/-міз (гласная в конце слова) , -ымыз/-іміз (согласная в конце слова)
2 жақ (лицо) Сендернің (ваш)  +К.Ж (мн.ч) + -ың/-ің
2 жақ (лицо) (сыпайы түр/вежливая форма) Сіздердің (ваш) +К.Ж (мн.ч) + -ыңыз/-іңіз
3 жақ (лицо) Олардың (их) +К.Ж (мн.ч) + -ы/-і 
***Примечания***
" ы " или " і " - зависит от того мягкое слово или твердое
" К.Ж (мн.ч) " - Көптік жалғау (окончания множественного числа)

Re: грамматика

СообщениеДобавлено: 14 фев 2019, 05:56
Гулия Сабирова
Настоящее время:

Мен әдемі сарайда тұрмын. – Я в красивом дворце стою. Мен жүрмiн. – Я иду.
Біз әуежайда отырмыз. – Мы в аэропорту сидим. Біз далада жүрмiз. – Мы на улице ходим.
Сен кiтапханада тұрсың. – Ты в библиотеке стоишь. Сен саябақта жүрсiң. – Ты в парке ходишь.
Сендер далада тұрсыңдар. – Вы на улице стоите. Сендер далада жүрсіңдер. – Вы на улице ходите.
Сіз мұғалімде отырсыз. – Вы у учителя сидите. Сіз қайда жүрсіз? – Вы где ходите?
Сіздер қай көшеде тұрсыздар? – Вы на какой улице стоите?
Анар диванда жатыр. – Анара на диване лежит. Балалар саябақта жүр. – Дети в парке ходят.

Прошедшее время:

От глагола в неопределённой форме отбрасывается суффикс у, добавляются суффиксы ты/ті после глухих согласных, в остальных случаях — суффиксы ды/ді. После суффиксов добавляются личные окончания.
Мен жаздым. – Я писал. Мен мектеп бiтiрдiм. – Я школу закончил.
Біз Алматыда тудық. – Мы в Алматы родились. Біз биледiк. – Мы танцевали.
Сен диванда отырдың. – Ты на диване сидел. Сендер жаптыңдар. – Вы закрыли.
Сіздер сөйледіңіздер. – Вы разговаривали. Ол музыка тыңдады. – Он музыку слушал.